Ana içeriğe atla

KOŞMA NEDİR ?

Koşma, Âşık Edebiyatı nazım biçimidir. Genellikle hecenin 8'li ve 11'li kalıplarıyla yazılan; en az iki, en fazla dört dörtlükten oluşan bir nazım biçimidir.
Koşmanın kafiye örgüsü ;
* aaab, cccb, dddb ...;
* abab, cccb, dddb ...;
* abxb, dddb, eeeb ...;
* aaaa, bbba, ccca ... şekillerinden birisi olabilir. Koşmalar yapılarına ve ezgilerine göre çeşitli adlar alır.

Koşmanın Özellikleri

  1. Dörtlük sayısı 2 ile 4 arasında değişir.
  2. Türk Halk edebiyatının en çok sevilen, en çok kullanılan nazım şeklidir. Dörtlüklerle söylenir.
  3. Koşmalarda genellikle 8'li ve 11'li hece ölçüsü kullanılır. 4+4+3=11 ya da 6+5=11. Genelde yarım kafiye kullanılır.
  4. Koşmada genellikle; doğal güzellikler, sevgi, aşk, özlem, kahramanlık, eleştiri, acı, yakınma, hayata ait görüşler konu olabilir.
  5. Koşmanın kafiye örgüsü aaab, cccb, dddb ...; abab, cccb, dddb ...; abxb, dddb, eeeb ...; aaaa, bbba, ccca ... şekillerinden birisi olabilir.
  6. Genelde şiirin içinde özellikle de son dörtlükte şairin mahlası bulunur.
  7. Koşma halka hitap ettiği için dili sade, anlatımı yalın ve içtendir.
  8. Koşmalar işlenen konulara göre çeşitli isimler alır. Bunlar aynı zamanda âşık edebiyatı nazım türleridir.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

VARSAĞI ÖRNEĞİ

Varsağı Özellikleri: 1. Güney Anadolu'da yaşayan Varsak Türkmenlerine ait halk şairleri tarafından söylenen şiirlerdir. 2. Özel bir bestesi vardır. 3. 8'li hece ölçüsü ile söylenir. 4. Varsağıda hayattan ve talihten şikayet gibi konular da işlenir. 5. Şiirin sonuna doğru mahlas kullanılır. 6. Yaygın olmayan bir nazım şeklidir. 7. En güzel örneklerini Karacaoğlan vermiştir. Örnek-1 VARSAĞI - Karacaoğlan Bre ağalar bre beğler Ölmeden bir dem sürelim Gözümüze kara toprak Dolmadan bir dem sürelim Aman bey Allahım aman Ne aman bilir ne zaman Üstümüzde çayır çemen Bitmeden bir dem sürelim Buna felek derler felek Ne aman bilir ne dilek Ahir ömrümüzü helâk Etmeden bir dem sürelim Karaca oğlan der cânân Güzelim sözüme inan Bu ayrılık bize heman Ermeden bir dem sürelim ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Örnek-2 VARSAĞI - Karacaoğlan Yürü bre Bulgar dağı Hemen dağlar sende m...
Yorum Gönder
Devamı

SEMAİ ÖRNEKLERİ

Elif elif (Karacaoğlan) İncecikten bir kar yağar Tozar Elif Elif diye Deli gönül abdal olmuş Gezer Elif Elif diye Elif'in uğru nakışlı Yavru balaban bakışlı Yayla çiçeği kokuşlu Kokar Elif Elif diye Elif kaşlarını çatar Gamzesi bağrıma batar Ak elleri kalem tutar Yazar Elif Elif diye Evlerinin önü çardak Elif'in elinde bardak Sanki yeşil başlı ördek Yüzer Elif Elif diye Karac'oğlan eğmelerin Gönül sevmez değmelerin İliklenmiş düğmelerin Çözer Elif Elif diye ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Gönül Gurbet Ele Çıkma (Erzurumlu Emrah) Gönül gurbet ele çıkma Ya gelinir ya gelinmez Her dilbere meyil verme Ya sevilir ya sevilmez Yöğrüktür bizim atımız Yardan atlattı zatımız Gurbet ilde kıymatımız Ya bilinir ya bilinmez Bahçemizde nar ağacı Kimi tatlı kimi acı Gönüldeki dert ilacı Ya bulunur ya bulunmaz Deryalarda olur bahri Doldur ver içem z...
Yorum Gönder
Devamı

DESTAN TÜRLERİ

DESTAN TÜRLERİ Doğal Destan:  Yazarı belli olmayan, halkın meydana getirdiği destanlardır. Bunlar daha sonra bir şair tarafından yazıya geçirilmişlerdir. Yapay Destanlar: Bu destanları oluşturanlar bellidir. Bir şair tarafından doğal destana benzetilerek yazılır. Şair kendi milletinin tarihinden çıkmış olaylara kendi duygu ve düşüncelerini de katarak destanlaştırır. Bu şekle yapay destan denir. Doğal Destanların özellikleri:  Manzumdur.  Destanlarda olağanüstü olaylar ve olağanüstü özellikte kahramanlar vardır. Destanlar anonim ve sözlü edebiyat ürünler i dir.  Ağızdan ağıza dolaşmak suretiyle oluşmuşlardır.  Destanlarda anlatılan olayların geçtiği yer ve zaman bilinmez.  Kahramanlar lider ve kurtarıcı rolündedir. Oğuz Kağan destanı doğal destan grubuna girmektedir. Yapma Destan:  Bir topluluk önünde genellikle ezgili olarak ve ezbere söylenen doğal destanın tersine, okunmak amacıyla ve doğal destanlar örnek alınarak kaleme alınmış des...
Yorum Gönder
Devamı